Viering 100ste geboortejaar groot verzamelaar volksverhalen

Vrijdagmiddag 11 april is de officiële opening van het Dam Jaarsmajaar in Eastermar.
Het is 100 jaar geleden dat Nederlands grootste verzamelaar van volksverhalen (bijna 17.000 exemplaren) werd geboren. Ook op Europees niveau leverde hij een grote en belangrijke bijdrage. Een goede gelegenheid om deze bescheiden verzamelaar, schrijver en echte 'Wâldsjer' te eren. Er is een jaarprogramma met verschillende activiteiten en exposities. Jaarsma woonde zijn hele leven aan 't Wâltsje in Eastermar in het huis waar tijdens de opening een fraaie gevelsteen onthuld wordt.

Klik hier voor de uitnodiging.

Stichting 100 jaar Dam Jaarsma wil in 2014 het (cultuur)historische en wetenschappelijke belang van het werk van de bevlogen verzamelaar Dam Jaarsma onder de aandacht brengen van een breed publiek. Om dit te bereiken wordt samengewerkt met onder andere de familie, het Meertens Instituut (het bureau voor Volkskunde van de KNAW), Tresoar (Fries Historisch en Letterkundig Centrum) en Museum Dr8888.

Gevelsteen, expositie en filmportret
11 april onthult wethouder van cultuur Houkje Rijpstra van de gemeente Tytsjerksteradiel om 16:00 uur een gevelsteen aan het geboortehuis van Dam Jaarsma aan de E.M. Beimastrjitte nr. 18. Hier heeft Jaarsma tot zijn dood in 1991 gewoond. In De Kjellingen wordt vervolgens om 16:30 uur de expositie 'Dam Jaarsma, samler foar it neiteam' geopend. Hierin is een strenge selectie te zien uit de ontelbare objecten, veelal uit de Fryske Wâlden, die Jaarsma als professioneel verzamelaar voor het nageslacht heeft weten te behouden.
Om 19:30 uur wordt in theater Meerzigt een filmportret getoond over Jaarsma. In dit portret, geproduceerd door Tresoar, komen mensen aan het woord die Dam Jaarsma goed hebben gekend.

Adam Aukes Jaarsma
Op 29 juli 1914 wordt in Eastermar Adam Aukes (Dam) Jaarsma geboren. Hij is de jongste uit een gezin van vier kinderen. Het gezin woont aan de E.M. Beimastrjitte. Op de lagere school leert het 'hoofd der school' de jonge Dam Fries schrijven. Dam is een goede leerling en komt via een toelatingsexamen in de tweede klas van de Rijks-HBS in Drachten. Na de HBS volgt de studie Theologie in Groningen.
Op verzoek van de Fryske Akademy gaat Dam vanaf 1948 volksverhalen afkomstig uit de Fryske Wâlden verzamelen. Dam verzamelde en publiceerde eerder ook al volksverhalen op eigen initiatief. Hij verzamelt allerlei genres verhalen die in de mondelinge overlevering circuleren: wondersprookjes, sagen, grappige vertellingen, anekdoten en moppen. Jaarsma gaat op de fiets langs zijn informanten, dat de prestatie des te groter maakt. Voor dit werk krijgt hij speciaal de beschikking over een bandopnameapparaat, in de jaren vijftig van de vorige eeuw nog een zeldzaam stuk techniek. Zijn fiets moest aangepast worden om dit zware apparaat te kunnen dragen! Behalve verzamelaar schreef Dam Jaarsma ook gedichten en toneelstukken. Hierin is zijn voorliefde voor het eenvoudige en volksaardige goed te herkennen.

Meertens Instituut
In 1965 krijgt Jaarsma het verzoek van de KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) om ook te verzamelen voor het Meertens Instituut, het bureau voor Volkskunde. Twaalf jaar later waren van de 32.000 verhalen in de databank van het Meertens Instituut, verzameld uit heel Nederland, alleen al 16.867 afkomstig van Dam Jaarsma.